Forex i podatki – kompendium
Zyski z rynku FOREX, a podatki
W roku 2005 Komisja Papierów Wartościowych i Giełd wydała interpretację przepisów nowelizujących Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, w której uznała, że transakcje na rynku Forex są rodzajem transakcji na pochodnych instrumentów finansowych i podlegają takim samym zasadom podatkowym jak dochody kapitałowe. Przychody te nie są objęte zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19%, dlatego podatnik musi we własnym zakresie wykazać je w zeznaniu podatkowym PIT-38 i opłacić w odpowiedniej wysokości. Rosnąca popularność rynku Forex sprawiła, że kwestie podatku od tego rodzaju dochodów spędzają sen z powiek coraz większej liczbie inwestorów. Tematyczne fora internetowe pełne są wątków dotyczących opodatkowania, ale często informacje tam podawane wzajemnie się wykluczają i są niezgodne z prawdą. W tym artykule postaram się usystematyzować obowiązki podatnika z tytułu dochodów osiąganych na rynku Forex.
W zależności od tego czy nasz rachunek inwestycyjny obsługuje broker polski czy zagraniczny, proces rozliczenia przychodów z Forex może wyglądać różnie. W skrócie przedstawia się to następująco:
Podatek u polskiego brokera
- do 28 lutego 2019 otrzymujemy od naszego polskiego brokera PIT-8c
- na podstawie PIT-8c rozliczamy się zeznaniem podatkowym PIT-38
- w pozycji 19 PIT-38 wykazujemy przychody z Forex
- w pozycji 20 PIT-38 wykazujemy koszty uzyskania przychodu z Forex
- różnica między przychodem i kosztami daje nam dochód lub stratę
- od dochodu naliczamy 19% podatku
- zeznanie składamy do Urzędu Skarbowego do 30 kwietnia 2019
Podatek u zagranicznego brokera
- broker zagraniczny NIE MA obowiązku wystawienia nam PIT-8c
- wysokość przychodów i kosztów z FOREX obliczamy samodzielnie
- uzyskane kwoty przeliczamy na PLN według uśrednionego kursu ogłaszanego przez NBP
- w pozycji 19 PIT-38 wykazujemy przychody z Forex
- w pozycji 20 PIT-38 wykazujemy koszty uzyskania przychodu z Forex
- różnica między przychodem i kosztami daje nam dochód lub stratę
- od dochodu naliczamy 19% podatku
- zeznanie składamy do Urzędu Skarbowego do 30 kwietnia 2019
- przygotowujemy dokumenty potwierdzające sposób wyliczenia przychodu oraz kosztów
Podatek u polskiego brokera – szczegóły
Jak widać powyżej, rozliczenie dochodów osiągniętych poprzez rachunek prowadzony przez polskiego brokera nie powinno sprawiać większych trudności. Odbywa się to podobnie jak w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych i polega na przepisaniu danych zawartych w otrzymanym PIT-8c do odpowiednich rubryk w deklaracji podatkowej. Warto jednak pamiętać, że jeśli osiągamy dochody z rynku Forex, wypełniamy zeznanie PIT-38. Deklarację należy złożyć do 30 kwietnia bieżącego roku, do tego dnia trzeba również zapłacić należny podatek. Warto poświęcić trochę czasu na sprawdzenie danych uzyskanych od brokera, ponieważ to podatnik odpowiada za błędne rozliczenie podatku.
Obliczanie podatku u zagranicznego brokera – szczegóły
Rozliczenie dochodów uzyskanych za pośrednictwem brokera zagranicznego jest nieco bardziej skomplikowane i wygląda tak samo, niezależnie czy broker pochodzi z Australii czy niedalekiej Wielkiej Brytanii. Brak informacji PIT-8c nie zwalnia nas z obowiązku podatkowego i sprawia, że wysokość naszych przychodów i kosztów musimy obliczyć samodzielnie. Warto przy tym pamiętać o kilku ważnych zasadach, ponieważ interpretacja przepisów w tym zakresie nie jest jednoznaczna.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że dochodem z rynku Forex jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, a kosztami uzyskania przychodów (Art. 30b ust. 2 pkt. 3). Inny artykuł tejże ustawy wyjaśnia, że kosztem uzyskania przychodu mogą być wszystkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania obecnych źródeł przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w artykule 23 (Art. 22 ust. 1).
Najważniejszym kosztem uzyskania przychodu z punktu widzenia inwestora są transakcje stratne. Ponadto można do nich zaliczyć także prowizje wypłacane brokerowi z tytułu dokonywania transakcji na rynku Forex, jak również koszty prowadzenia rachunku walutowego, jeśli jest on wykorzystywany wyłącznie do obsługi rachunku Forex.
Aby obliczyć swój dochód, musimy dysponować pełnym zestawieniem transakcji za ubiegły rok. Następnie każdą zamkniętą pozycję przeliczamy z waluty rachunku na PLN korzystając z kursu NBP z dnia roboczego poprzedzającego dzień zamknięcia transakcji. Krótko mówiąc, każdy zysk i każdą stratę przeliczamy na PLN. Bardziej aktywnym inwestorom z pomocą przyjdzie tu arkusz kalkulacyjny.
Paradoksalnie różnice kursowe mogą sprawić, że po przewalutowaniu transakcji na PLN zapłacimy podatek nawet jeśli na rachunku walutowym zanotowaliśmy stratę. Możliwa jest również przeciwna sytuacja: na rachunku walutowym zanotowaliśmy dochód, a po przewalutowaniu na PLN wychodzi nam strata i nie musimy płacić podatku.
Kalkulator podatku Forex
By ułatwić naszym czytelnikom możliwość szybkiego obliczenia podatku od zagranicznych brokerów Forex/CFD, przygotowaliśmy kalkulator podatkowy, który wylicza jego wysokość na podstawie statementu wygenerowanego z platform MT4, MT5 lub cTrader.
Podatek od dochodów uzyskanych w rajach podatkowych (załącznik PIT/ZG)
Dzięki umowom międzynarodowym chroniącym podatników przed podwójnym opodatkowaniem dochód z operacji dokonywanych na rynku Forex podlega podatkowi wyłącznie w miejscu zamieszkania podatnika. W niektórych sytuacjach jednak pojawią się pewne wyjątki. Zgodnie z umową podpisaną z USA podatnik może podlegać opodatkowaniu także w Stanach Zjednoczonych, jeśli przebywał na terenie tego kraju dłużej niż przez 183 dni. Podwójne opodatkowanie może nam się dać we znaki także wtedy, gdy nasz broker ma siedzibę na Malcie, Bahamach lub w innym kraju uznawanym za raj podatkowy (Polska nie podpisała z tymi krajami umów chroniących obywateli przed podwójnym opodatkowaniem).
W takiej sytuacji pomocny będzie załącznik PIT/ZG, w którym wykazujemy dochody uzyskane za granicą oraz zapłacone tam podatki. Dochody z rynku FOREX uzyskane poza granicami kraju wykazujemy w części C3 załącznika, w pozycji 32, natomiast w pozycji 33 wpisujemy podatek od tego dochodu zapłacony za granicą. Kwota z pozycji 32 PIT/ZG musi być uwzględniona w PIT-38 w pozycji 23 lub 24 jako inne przychody. Ponadto w pozycji 33 deklaracji PIT-38 wykazujemy podatek, który zapłaciliśmy za granicą, gdyż możemy go odliczyć od podatku, który musimy zapłacić w naszym kraju.
Obowiązek złożenia zeznania nawet przy poniesieniu straty
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych każdy podatnik osiągający przychód z kapitałów pieniężnych jest zobowiązany do złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty. Termin złożenia zeznania to tradycyjnie 30 kwietnia. Zeznanie podatkowe jest więc konieczne niezależnie od tego czy osiągnęliśmy dochód, czy ponieśliśmy stratę.
Jednocześnie warto zauważyć, że w przypadku poniesienia straty w danym roku podatkowym, podatnik może odliczyć sobie tę stratę od dochodów z giełdy lub rynku Forex w kolejnych pięciu latach. Należy przy tym pamiętać, że łączna wartość odliczenia nie może przekroczyć 50% zanotowanej straty.
Nie traktuj powyższego tekstu jak porady podatkowej. Najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z porady doradcy podatkowego.
