KNF: 9,9 mln zł kary dla brokera XTB [stanowisko XTB]

W dniu dzisiejszym (18.09.2018) Komisja Nadzoru Finansowego zdecydowała o nałożeniu kary na rodzimego brokera X-Trade Brokers w związku z nieprawidłowościami w realizacji zleceń swoich klientów w latach 2014-2015

Parametry „deviation” i „delay”

Cała sprawa wyszła na jaw w listopadzie 2017 roku, kiedy to prokuratura wszczęła postępowanie w sprawie brokera po zawiadomieniu od KNF. Chodziło o niesymetryczną realizację zleceń, jak informował wtedy rzecznik prokuratury:

Śledztwo zostało wszczęte 18 sierpnia 2017 r. i jest na etapie gromadzenia materiału dowodowego. Dotyczy nieprawidłowości w funkcjonowaniu XTB, polegających m.in. na stosowaniu tzw. niesymetrycznego parametru w modelu egzekucji zleceń, powodującego, iż realizacja zleceń niekorzystnych dla firmy, a korzystnych dla klienta, nie następowała. Na tym etapie śledztwa to wszystkie informacje, jakich mogę udzielić — informuje Łukasz Łapczyński, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie.

W dniu dzisiejszym KNF przedstawił efekty prac prokuratury:

• w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 maja 2015 r. X-TRADE BROKERS stosował niesymetryczne ustawienie parametru deviation w ramach egzekucji zleceń klientów w modelu instant (gdzie zagwarantowano, że realizacja zlecenia nastąpi po cenie zawartej w zleceniu) w sposób, który skutkował tym, że realizował zlecenia klientów w przypadku zmiany ceny danego instrumentu finansowego w sposób korzystny dla X-TRADE BROKERS (jako drugiej strony transakcji), a odrzucał powyżej ustalonego parametru zlecenia klientów w przypadku zmiany ceny w sposób dla klienta korzystny, a niekorzystny dla X-TRADE BROKERS,
• X-TRADE BROKERS nie informował potencjalnych klientów o dokładnym sposobie świadczenia usług maklerskich wykonywania zleceń w modelu instant, w zakresie stosowania parametru deviation – w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 6 marca 2016 r., w zakresie jego niesymetrycznego ustawienia – w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 maja 2015 r. oraz w zakresie stosowania opóźnienia realizacji zleceń wybranych klientów (stosowanie parametru delay) – w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 15 marca 2016 r.

KNF nakłada karę

Na dzisiejszym posiedzeniu Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego została podjęta decyzja o nałożeniu na brokera kary w wysokości 9,9 mln zł:

Komisja jednogłośnie nałożyła na X-TRADE BROKERS Dom Maklerski Spółka Akcyjna (dalej „X-TRADE BROKERS”) karę pieniężną w wysokości 9,9 miliona złotych, na podstawie art. 167 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 167 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, za istotne naruszenie między innymi art. 83a ust. 3 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi w związku ze świadczeniem usług maklerskich bez uwzględnienia najlepiej pojętego interesu klienta.

Broker nie zgadzał się początkowo z zarzutami stawianymi przez prokuraturę, jak mogliśmy przeczytać w jego oświadczeniu z listopada 2017 roku:

Nie zgadzamy się z uwagami KNF. Złożyliśmy do Komisji obszerne zastrzeżenia merytoryczne i prawne oraz szczegółowe analizy wskazując bezpodstawność uwag w protokole po kontroli.
Wszystkie zalecenia Komisji wdrożyliśmy niezwłocznie, podtrzymując jednak w całości nasze zastrzeżenia do protokołu po kontroli KNF.

Akcje brokera początkowo mocno straciły na wartości, jednak przed zamknięciem sesji praktycznie wróciły do poprzednich poziomów.

KNF niewątpliwie wywiązało się w tym wypadku ze swojej roli nadzorczej, pytanie jednak, czy wykrycie tego problemu musiało nastąpić dopiero 2 lata po zakończeniu przez brokera stosowania niedozwolonych praktyk?

Stanowisko XTB

Broker zaraz po publikacji decyzji KNF wydał oświadczenie w tej sprawie:

W odniesieniu do Komunikatu z 404. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 18 września 2018 r. Zarząd XTB w pełni podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko i nie znajduje żadnych podstaw do zastrzeżeń dotyczących sposobu działalności spółki.

W toku postępowania przed KNF, Zarząd przekazał nadzorcy obszerne wyjaśnienia oraz ekspertyzy prawne i ilościowe niezależnych podmiotów, które potwierdzają, że stosowanie przez XTB mechanizmu niesymetrycznej dewiacji nie naruszyło zasady działania w najlepiej pojętym interesie klientów oraz nie miało wpływu na wyniki transakcyjne klientów. Uwagi KNF do firmy XTB odnośnie stosowania tego mechanizmu dotyczą działalności od stycznia 2014 r. do maja 2015 r. Wytyczną dotyczącą konieczności stosowania symetrycznej dewiacji, KNF wydała w maju 2016 r., prawie rok po tym, jak spółka dokonała samodzielnie zmiany w swoich systemach IT.

Działając w interesie spółki i jej akcjonariuszy, a także kierując się dobrem klientów, spółka zamierza odwołać się od decyzji nadzorcy.

Stanowisko Zarządu Spółki