XTB pod lupą prokuratury
Jak donosi Puls Biznesu, rodzimy broker XTB ma poważne problemy z prokuraturą. Na podstawie zawiadomienia złożonego przez KNF, na XTB pada podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 286 Kodeksu karnego., a dokładniej rzecz biorąc oszustwa swoich klientów na szacunkową kwotę od 8 do 23,5 mln zł. Prokuratura wszczęła postępowanie w tej sprawie.
Na pytania PB, zarząd brokera informuje iż nic mu nie wiadomo na temat toczącego się postępowania. Jak się okazuje prokuratura jeszcze nie zawiadomiła XTB o tym fakcie, gdyż jest na etapie gromadzenia materiałów dowodowych.
Śledztwo zostało wszczęte 18 sierpnia 2017 r. i jest na etapie gromadzenia materiału dowodowego. Dotyczy nieprawidłowości w funkcjonowaniu XTB, polegających m.in. na stosowaniu tzw. niesymetrycznego parametru w modelu egzekucji zleceń, powodującego, iż realizacja zleceń niekorzystnych dla firmy, a korzystnych dla klienta, nie następowała. Na tym etapie śledztwa to wszystkie informacje, jakich mogę udzielić — informuje Łukasz Łapczyński, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie.
Całą sprawa zaczęła się w marcu 2016 roku, kiedy w związku z wchodzeniem XTB na GPW w jego siedzibie zjawili się urzędnicy KNF. Przeprowadzili oni kontrolę działalności brokera od początku 2014 roku do 16 marca 2016 roku. Po pół roku KNF podczas publikacji wyników kontroli przedstawia 49 różnego rodzaju naruszeń przepisów prawa i wewnętrznych regulacji brokera.
Broker złożył do KNF obszerne zastrzeżenia merytoryczne oraz analizy podważające wydane decyzje, jednak KNF nie uwzględniła żadnej z nich.
Główne uchybienie, które było dodatkowo podstawą do zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa, dotyczyło jednostronnej dewiacji. Broker jako MM oferował dwa modele realizacji zleceń, market oraz instant. W modelu instant broker miał możliwość odrzucenia zlecenia składanego przez tradera, jeśli ruch ceny w trakcie jego składania znacząco się zmienił. To jak bardzo cena mogła się zmienić było określane przez parametr dewiacji, który był określany przez brokera. W momencie gdy cena zmieniła się powyżej wskazanego parametru, brokera mógł odrzucić zlecenie. Pierwsze zastrzeżenie dotyczyło braku informacji na temat mechanizmu działania zleceń typu „instant”. Klienci nie byli informowani na temat tego, że ich zlecenia mogą zostać odrzucone. Taka informacja pojawiła się w regulaminie dopiero w marcu 2016 roku, jednak nadal nie było żadnej informacji na temat wartości wsp. dewiacji.
Co jednak bardziej zaskakujące, KNF wskazał, że w okresie od początku 2014 roku do lipca 2015 roku XTB stosował tzw. niesymetryczną dewiację. Znaczy to tyle, że parametr ten był przestrzegany gdy cena zmieniała się na korzyść klienta. W przypadku gdy cena zmieniła się w przeciwną stronę (na korzyść XTB) broker pozwalał na przekroczenie parametru dewiacji i zawarcie transakcji po cenie niekorzystnej dla klienta. Musimy przy tym pamiętać, że XTB działa w modelu Market Maker. Komisja Nadzoru jako przykład podaje sytuację z 15 stycznia 2015 roku podczas zawirowań ceny franka szwajcarskiego. W tym dniu pomimo tego, że ceny różniły się na niekorzyść klientów kilkukrotnie przekraczając wskaźnik dewiacji i tak były realizowane przez brokera.
XTB odpiera wszelkie zarzuty podpierając się stosownymi opiniami prawnymi. W przypadku wsp. dewiacji twierdzi iż stosował dewiację niesymetryczną w ramach zarządzania własnym ryzykiem, po to by ograniczyć liczbę odrzucanych zleceń. Wyjaśnia również, że nie ma żadnego przepisu unijnego i polskiego, które zabraniałyby stosowania takich zabiegów.
W praktyce KNF wydał rozporządzenie w sprawie konieczności stosowania symetrycznego parametru dewiacji dopiero w maju 2016 r., czyli rok po tym, jak XTB zrezygnowało ze stosowania parametru niesymetrycznego na rzecz symetrycznego.
KNF zarzuca również brokerowi stosowanie celowych opóźnień w realizacji zleceń oraz prezentuje niezależne analizy eksperckie, które wyliczają straty klientów na wartość od 8 mln do nawet 23,5 mln zł.
Więcej informacji na temat zarzutów oraz odpowiedzi XTB znajdują się na stronie https://www.pb.pl/prokuratura-przeswietla-xtb-897999 lub w dzisiejszym wydaniu Pulsu Biznesu.
Rynek zdążył już zweryfikować doniesienia prasowe obniżając kurs XTB o ponad 33% od rozpoczęcia sesji.
