Co czeka gospodarkę Afganistanu i jego walutę pod rządami Talibów?
Afganistan zmaga się z suszą, która zagraża 1/3 populacji kraju, podczas gdy państwowe instytucje cierpią na brak wykfalifikowanych kadr. Kraj ma przed sobą poważne wyzwania, które mogą okazać się nie do udźwignięcia dla nowego talibskiego rządu.
Tylko w roku finansowym 2019 -2020 Talibowie zarobili 1,6 mld dolarów. Głównymi źródłami dochodów organizacji była sprzedaż opium (416 mln USD), wydobycie minerałów takich jak złoto, ruda żelaza i marmur (400 mln) oraz zagraniczne darowizny (240 mln USD).
Według amerykańskiego wywiadu Talibów wspierały finansowo państwa takie jak Iran, Pakistan, Rosja i Chiny. Pieniądze pozwoliły im zgromadzić broń i przejąć władzę. Zarządzanie państwem jest jednak dużo trudniejsze niż jego zdobycie.
Źródła finansowania nowego afgańskiego rządu
Według niektórych szacunków Afganistan odpowiada za około 80% światowych dostaw opium i heroiny. Jest więc bardzo istotnym państwem dla przemysłu farmaceutycznego i handlu narkotykami. Ponadto państwo posiada ogromne zasoby surowców naturalnych, w tym kluczowych dla obecnego przemysłu: litu, żelaza, miedzi i kobaltu. Wartość minerałów znajdujących się na terenie Afganistanu, szacowana jest na bilion dolarów. Ich wydobycie utrudnia jednak słabo rozwinięta infrastruktura. Wpływy do budżetu zapewnią Talibom także cła i podatki.
Organizm państwowy może być jednak niewydolny z uwagi na brak doświadczonych menadżerów wyższego i średniego szczebla oraz personelu technicznego i zawodowego. Większość wykwalikowanych osób uciekła z Afganistanu lub próbuje go opuścić. Na drodze zagranicznemu zaangażowaniu i eksportowi towarów mogą stanąć zaś sankcje ze strony zachodnich państw.
Kierunek dla chińskich inwestycji?
Wiele osób twierdzi, że Afganistan stanie się ważnym partnerem Chin, które będą chciały skorzystać z jego zasobów naturalnych i kontraktów na odbudowę kraju. W rzeczywistości Pekin może jednak nie chcieć się angażować. W 2008 roku konsorcjum chińskich firm nabyło 30-letnią dzierżawę największego miedziowego zagłębia w kraju o nazwie Mes Aynak. Od tego czasu nie rozpoczęto żadnych prac związanych z wydobyciem. Brak działań jest związany z wysoką korupcją, brakiem bezpieczeństwa i słabo rozwiniętą infrastrukturą Afganistanu. Trudno przypuszczać, że w najbliższym czasie nastąpi poprawa w tych obszarach.
Myślę, że zaangażowanie Chin w Afganistanie może wyglądać bardzo podobnie do ich rzekomych planów odbudowy Syrii – skomentował Samuel Ramani, wykładowca stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Oksfordzkim, cytowany przez Insider Voice.
Nowy Gubernator Banku Centralnego Afganistanu
Zdjęcie prezesa afgańskiego banku centralnego Mohammada Idrisa
Od czasu przejęcia władzy przez Talibów kurs afgańskiej waluty spadł o 15% podczas gdy ceny towarów gwałtownie rosną. Gdy nad kraj nadciąga widmo głębokiego kryzysu i hiperinflacji, na gubernatora banku centralnego mianowany zostaje Mohammad Idris – dotychczasowy szef talibskiej komisji ekonomicznej. Jej działalność pozostawała w cieniu i można przypuszczać, że sprowadzała się w dużej mierze do pobierania nielegalnych podatków od chłopów i przedsiębiorców zamieszkujących afgańską prowincję. Jak wskazuje Al Jazeera, nie wiadomo nic o tym, żeby Idris posiadał wykształcenie i kwalifikacje zawodowe potrzebne do prowadzenia polityki pieniężnej i bankowej. Na jednym z pierwszy zdjęć po objęciu stanowiska pozuje za to z ręką na touchpadzie laptopa Dell i kałasznikowem pełniącym funkcję przycisku do papieru.
