Ceny nieruchomości na Bałkanach szybują w górę przez pranie pieniędzy
Dotknięte kryzysem państwa z Bałkanów stały się placem zabaw dla mafii i skorumpowanych urzędników, którzy zawyżają ceny nieruchomości piorąc pieniądze z handlu narkotykami i żywym towarem – donosi The Economist.
Ceny mieszkań w Tiranie wzrosły o 40% od 2015 roku. Albański rynek nieruchomości drożeje nie tylko przez wyższe koszty materiałów budowlanych, czy rosnący popyt (który w istocie jest tam niewielki). Ważnym motorem napędzającym wzrost, są umocowane politycznie mafie, które wykorzystują go do prania pieniędzy.
Podczas akcji wymierzonej w kalabryjską mafię Ndranghetę, śledczy odkryli, że przedstawiciele klanu kontaktowali się z deweloperem z Albanii. Osoba ta miała pozwolenie na wybudowanie 3 wieżowców za 180 mln EUR, jednak posiadała tylko 1/18 potrzebnej kwoty. Mafia miała dostarczyć mu kapitał i przygotowywała pod to grunt szukając przyjaciół wśród lokalnych polityków. Skalę korupcji w państwie pokazują statystyki lokalnej Agencji ds. zapobiegania praniu pieniędzy, według których w latach 2015-2019 zgłosiła ona policji 1462 sprawy do zbadania. Do prokuratury skierowano mniej niż 1/3 z nich (łącznie 429 przypadków).
To jasne, że coś jest nie tak. Jeśli spojrzysz na rynek nieruchomości, nie możesz nie zauważyć, że od 2015 r. ceny wzrosły o 40%, chociaż sprzedaż jest niewielka i tylko w ograniczonych obszarach – powiedział Zef Preci, dyrektor albańskiego think tanku Centre for Economic Research – Widzisz, pozwolenia na budowę wysokich budynków w Tiranie, które nie mają nic wspólnego z rozwojem urbanistycznym. Nie tworzą miejsc pracy, ale są w stanie skorumpować najwyższe szczeble władzy.
Raport Global Initiative cytuje agenta nieruchomości, który twierdzi, że jeśli ktoś jest zainteresowany luksusowym apartamentem w Tiranie, prawdopodobnie jest gangsterem.
Bośnia, Macedonia i Belgrad
Problem nie dotyczy wyłącznie Albanii. Podobny boom na rynku nieruchomości ma w tym momencie miejsce także w innych bałkańskich krajach. The Economist wskazuje na przykład Bośni i Sarajewa, w którym powstają nowoczesne budynki, finansowane przez międzynarodowe grupy przestępcze oraz arabskich inwestorów. Inwestycje polityczno-mafijnych kręgów są dobrze widoczne także w sąsiedniej Serbii, w której stolicy powstają kolejne wieżowce stawiane przez kapitał o niewiadomym pochodzeniu.
12 maja tego roku prokuratorzy z Macedonii Północnej postawili kolejne zarzuty byłemu premierowi kraju. Nikoła Gruewski miał kupić nieruchomość za pieniądze pochodzące z Belize, które trafiły do jego partii. Na polityku ciążą także inne oskarżenia związane z korupcją. Nie trafi jednak do więzienia, gdyż w 2018 roku otrzymał azyl na Węgrzech.
Bułgarski zwrot
W ostatnich dniach władze USA nałożyły sankcje antykorupcyjne na 3 prominentnych obywateli Bułgarii oraz ich kręgi biznesowe. W gronie objętych nimi osób, znaleźli się były poseł i potentat medialny, były urzędnik państwowy oraz jeden z najbogatszych mieszkańców kraju, czyli Wasyl Krumow Bożkow. Sankcje uderzyły także w należące do nich (oficjalnie lub nie) 64 firmy, które straciły dostęp do amerykańskiego systemu finansowego.
Ubiegająca się o przyjęcie do strefy Euro Bułgaria stanowi przykład państwa, którego życie publiczne jest kształtowane w ogromnej mierze przez oligarchów i zorganizowaną przestępczość. Kraj chce przyjąć walutę wspólnoty w 2024 roku, a minister finansów kraju powiedział ostatnio, że kryzys związany z pandemią koronawirusa nie spowolni tych planów. Pytanie tylko, czy Unia Europejska nie będzie domagała się najpierw ograniczenia korupcji.
