Inflacja nie ma zamiaru zwalniać. MakroPrzegląd #3/4 kwiecień

W ostatnim tygodniu, w mediach zaczęły pojawiać się informacje, że Stany Zjednoczone najgorsze mają już za sobą, a najwyższa od dekad inflacja wreszcie zacznie zwalniać. Istnieje kilka detali, które podważają sens tych prognoz.
Co odróżnia CPI od PPI, jakie istotne kategorie pomija wskaźnik inflacji bazowej i wreszcie – jak spadek siły nabywczej odbije się na amerykańskich akcjach?

Rekordowa inflacja w USA i „80% szans na recesję”

Gubernator FED-u, Lael Brainard mówiła o konieczności szybkiego ograniczenia skupu aktywów. Jest to druga, obok podwyżek stóp procentowych, metoda walki z inflacją.

Jest z czym walczyć, ponieważ 12 kwietnia, amerykański departament pracy opublikował marcowy odczyt indeksu CPI YoY. To 8.5% – najwyższy wynik od roku 1981, przy inflacji bazowej na poziomie 6.5%.

Z uwagi na gwałtowną zmianę polityki, która jeszcze kilka miesięcy temu bagatelizowała problem wzrostu cen, część ekonomistów zaczęła uważać, że zahamowanie inflacji nie będzie możliwe bez wywołania recesji.

Lawrence Summers, były sekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych uważa, że szansa na jej wystąpienie wynosi około 80%. Jak pisał dla Washington Post:

„Na przestrzeni ostatnich 75 lat, za każdym razem, gdy inflacja przekroczyła 4%, przy bezrobociu spadającym poniżej 5%, amerykańska gospodarka wpadała w recesję w ciągu 2 lat”.

PPI kontra CPI – inflacja bazowa pomija istotne kategorie?

Przy tak rekordowych wynikach, wciąż znajdują się ekonomiści twierdzący, że 8.5% to szczyt inflacji w USA. Dlaczego?

W ekonomii posługujemy się dwoma popularnymi miernikami inflacji. Są to:

• CPI – Consumer Price Index, czyli wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych: mierzy zmiany cen towarów i usług, które nabywa przeciętne gospodarstwo domowe
• PPI – Producer Price Index, czyli wskaźnik cen dóbr produkcyjnych: mierzy zmiany poziomu cen ustalanych przez producentów

Ten drugi wskaźnik bardzo często jest ignorowany, ponieważ uważa się, że tym, co naprawdę ma znaczenie dla gospodarki, jest sytuacja konsumentów, odpowiedzialnych nawet za 2/3 PKB.

W aktualnym scenariuszu PPI niekoniecznie powinien być jednak traktowany po macoszemu, ponieważ marcowy przyśpieszenie inflacji PPI w wariancie YoY (względem roku poprzedniego) to aż 11.2%.

W marcu, ceny hurtowe, w porównaniu z tym samym miesiącem roku 2021, wzrosły:

• 82%, w przypadku warzyw
• 23%, w przypadku ryb i mięs
• 106%, 64% i 60% w przypadku, kolejno – olejów opałowych, diesla i benzyny

Bank centralny, by uzyskać tzw. inflację bazową, na podstawie której kształtuje później swoją politykę pieniężną, ignoruje wyżej wymienione kategorie.

Jest to o tyle niebezpieczne, że i tak wysokie ceny energii i żywności poddawane są dodatkowej presji podczas wojny Rosji z Ukrainą – oba państwa są istotnymi dostawcami m.in. gazu, ropy naftowej, zbóż i nawozów. W ten sposób, ignorowane przez wskaźnik inflacji bazowej kategorie, są dla przeciętnego gospodarstwa domowego coraz większym obciążeniem.

Podwyżki cen w małych firmach

John Williams, ekonomista i autor strony Shadow Government Statistics prowadzi statystyki CPI według metodologii, którą rząd Stanów Zjednoczonych stosował czterdzieści lat temu.Powodem jest to, że, zdaniem Williamsa, dzisiejsze odczyty CPI nie mierzą już kosztów utrzymania stałego standardu życia. Ten, oficjalnie „przeterminowany” indeks, w porównaniu z 2021 rokiem, dał odczyty 17.2% wyższe, co było wzrostem najszybszym od roku 1947.

Ciekawa jest także sytuacja właścicieli mniejszych przedsiębiorstw.

Zgodnie z ostatnim raportem National Federation of Independent Businesses, jedna trzecia uważa, że inflacja stanowi ich największy problem. W lutym, była to tylko jedna czwarta. Ponadto, 72%, w ostatnim miesiącu podniosło średnie ceny sprzedawanych produktów i usług, co jest najwyższym wynikiem w całej historii tego raportu.

Spowolniony wzrost amerykańskich spółek

Co to wszystko oznacza dla rynku akcyjnego?

Przy wysokiej inflacji, większe przedsiębiorstwa, mające siłę przebicia na rynku, mogą podnosić ceny produktów i usług, by zrównoważyć wyższe koszty. Wszystko to, by zachować wysokie marże, które w czwartym kwartale 2021 roku, osiągały rekordowe poziomy.

Dostawcy tych firm będą jednak potrzebować czasu na podpisanie nowych umów, uwzględniających podwyżki cen, a ich pracownicy – na wynegocjowanie wyższych stawek. Koniec końców, zwiększone koszty mają zmniejszyć marże i przewiduje się, że zaczną pojawiać się w prognozach od drugiego kwartału 2023 roku.

Bardzo podobne stanowisko mieli tu Michael Burry i Nancy Tengler z Laffer Tengler Investments.

Przy tym ten pierwszy dodatkowo pokusił się o kontrowersyjną tezę, twierdząc, że działania Rezerwy Federalnej nie mają na celu walki z inflacją, a służą tylko spadkom cen aktywów na giełdzie, które następnie, ta sama Rezerwa „podbije”, przywracając politykę dodruku.

S&P500

W ostatnim odcinku zakładaliśmy wysokie prawdopodobieństwo przełamania wsparcia na poziomie 4420-4470. Tak się stało i cena indeksu znajduje się w kluczowym zakresie 4420-4280.
Chociaż po drodze może napotkać popyt, który chwilowo utrzyma ją na powierzchni, kontekst makroekonomiczny nie daje złudzeń – jeśli chcemy otworzyć pozycję na S&P500, wyłączając scalping, powinniśmy szukać tylko pozycji krótkich.

Forex – EUR/USD

Christine Lagarde mówiła o presji inflacyjnej, która wynika przede wszystkim ze złej sytuacji na rynku energetycznym i zaznaczyła, że sytuacja nie ulegnie zmianie w najbliższym czasie. Jednocześnie, Europejski Bank Centralny próbuje zachować elastyczność w obliczu nieprzewidywalności wojny.

Decydenci wciąż oczekują, że skup obligacji w ramach APP w kwietniu wyniesie 40 miliardów, a w maju i czerwcu, kolejno – 30 i 20 miliardów euro. Zgodnie z oczekiwaniami ekonomistów, w lipcu, zakupy wyniosą 10 miliardów i tego samego miesiąca, EBC zamknie program.

Według przewidywań analityków z Wells Fargo, w tym roku, inflacja w Strefie Euro osiągnie 6.4%, a w październiku ma pojawić się pierwsza podwyżka o 25 punktów bazowych – do poziomu -0.25%.

Podwyżka ta ma być częścią cyklu, w którym kolejne nastąpią w grudniu tego roku oraz w marcu i czerwcu roku 2023.

W porównaniu z euro dolar znajduje się w dużo lepszej sytuacji, co prawdopodobnie nie ulegnie zmianie w najbliższych kilkunastu miesiącach. Mimo swoich problemów amerykańska gospodarka wydaje się dużo bardziej odporna na ryzyko geopolityczne i przerwanie łańcuchów dostaw z Rosji i Ukrainy.

W nieco dłuższym okresie przywrócenie zerowych stóp procentowych w Europie mogłoby pomóc euro, jednak sytuacja ekonomiczna na kontynencie sprawia, że jakiekolwiek znaczące umocnienie się kursu waluty względem dolara jest na razie mało realne.

Najważniejsze wydarzenia nadchodzącego tygodnia

Poniedziałek – 18.04

Wtorek –19.04

Środa – 20.04

Czwartek – 21.04

Piątek – 22.04