„Spokojny” rynek niedźwiedzia na Wall Street. MakroPrzeglÄ…d #1/4 Lipiec
Mimo trwajÄ…cej od poczÄ…tku roku bessy na Wall Street CBOE Volatility Index, czyli popularny „Indeks Strachu”, znajduje siÄ™ na wzglÄ™dnie niskich poziomach. WyglÄ…da na to, że chociaż nad AmerykÄ… kłębiÄ… siÄ™ ciemne chmury grożące wielkim kryzysem, inwestorzy, zamiast panikować, budujÄ…Â konsekwentny trend spadkowy o stabilnej zmiennoÅ›ci cen.
Równolegle, Strefie Euro wygraża nie tylko wysoka inflacja, ale potencjalny brak stabilności systemu w postaci fragmentaryzacji. Dalej, na wschodzie, po raz pierwszy od ponad wieku, z zagranicznych zobowiązań finansowych oficjalnie nie wywiązali się Rosjanie.
Zmiana polityki EBC, a potencjalna fragmentaryzacja Strefy Euro
Strefa Euro podjęła już decyzję o pierwszej podwyżce stóp procentowych w lipcu, w odpowiedzi na przyśpieszającą inflację. Tym samym szykuje się do odwrotu od trwającej od ośmiu lat, polityki ujemnych stóp procentowych.
Jedną z pierwszych reakcji na wiadomość był wzrost rentowności 10-letnich obligacji skarbowych do poziomu 4%, co było nieoczekiwane i sugerowało brak przekonania inwestorów co do skuteczności planowanych podwyżek w walce z inflacją.
CPI YoY | Stopa procentowa | Wzrost PKB QoQ/YoY | Stopa bezrobocia |
8.10% | -0.50% | 0.60%/5.40% | 6.80% |
Wszystko to rodzi strach przed tzw. fragmentaryzacją, w której warunki finansowe w poszczególnych państwach członkowskich będą na tyle odmienne, że ustalanie dla nich wszystkich jednej polityki pieniężnej przez Europejski Bank Centralny, może być utrudnione.
W praktyce fragmentaryzacja objawia się przede wszystkim zwiększeniem rozbieżności między rentownościami obligacji skarbowych emitowanych przez państwa członkowskie.
Dlatego też EBC ma aktualnie dwa sprzeczne ze sobÄ… cele – zahamowanie inflacji i przywrócenie stabilnoÅ›ci cen, przy zapewnieniu stabilnoÅ›ci caÅ‚ej strefy. To jednoczeÅ›nie problem, który stawia EBC w bardzo trudnym poÅ‚ożeniu – zdecydowanie trudniejszym niż to, w którym znalazÅ‚ siÄ™ FED, organizujÄ…cy wÅ‚aÅ›nie gwaÅ‚towny odwrót od polityki taniego pieniÄ…dza.
Ryzyko stagflacji w Stanach Zjednoczonych
Od poczÄ…tku roku, amerykaÅ„scy ekonomiÅ›ci waÅ‚kujÄ… ten sam temat – ryzyko recesji, wywoÅ‚anej podwyżkami stóp procentowych w USA, które majÄ… za zadanie powstrzymać inflacjÄ™ najwyższÄ… od dekad. Tak naprawdÄ™, maÅ‚o kto wierzy w „miÄ™kkie lÄ…dowanie”, które obiecywaÅ‚ Jerome Powell.
Obok tego, dużo mówi się także o tzw. stagflacji, czyli połączeniu spowolnienia gospodarczego z szybkim spadkiem siły nabywczej pieniądza.
CPI YoY | Stopa procentowa | Wzrost PKB QoQ/YoY | Stopa bezrobocia |
8.60% | 1.75% | -1.50%/3.50% | 3.60% |
Inflacja CPI w maju osiÄ…gnęła poziom 8.6%, przy czym wzrost gospodarczy cofnÄ…Å‚ siÄ™ o 1.5% w I kwartale 2022 roku. Ankieta Bank of America, sÅ‚użąca jako swego rodzaju barometr strachu przed stagflacjÄ…, daÅ‚a wynik najwyższy od 14 lat. Negatywnie nastawieni sÄ… także konsumenci, zgodnie z Consumer Sentiment Index od University of Michigan, a analitycy ING mówili w swoim raporcie o tym, że „tylko 30.8% gospodarstw domowych uważa, że w ciÄ…gu najbliższych 5 lat, wzrost pÅ‚ac przewyższy inflacjÄ™”.
Na poczÄ…tku tego miesiÄ…ca, oczekiwania dotyczÄ…ce Å›wiatowego wzrostu obniżyÅ‚ też Bank Åšwiatowy. WczeÅ›niej, byÅ‚o to 4.1%. Teraz – zaledwie 2.9%, przy czym zaznaczono, że perspektywy dla systemu nie sÄ… najlepsze, ze wzglÄ™du na napiÄ™cia geopolityczne, ryzyko stagflacji w stylu amerykaÅ„skiego kryzysu z lat siedemdziesiÄ…tych XX wieku i problemy na rynku żywnoÅ›ciowym.
To jeszcze nie koniec kryzysu na rynku energetycznym?
Tutaj, jednym z największych przegranych byłaby Europa, zależna od ukraińskich zbóż i rosyjskiej energii.
Jeśli gospodarka znajduje się w stanie recesji wystarczająco długu, w końcu ceny surowców się ustabilizują, ze względu na słabnący popyt.
Goldman Sachs uważa, że jeszcze nie znajdujemy siÄ™ na tym etapie – popyt co prawda zwalnia, jednak nie doszÅ‚o do jego caÅ‚kowitego zaÅ‚amania. Co gorsza, spore problemy mogÄ… pojawić siÄ™ na rynku gazu zimnego, gdzie o energiÄ™ mogÄ… rywalizować Europa i Azja, doprowadzajÄ…c do jego historycznych niedoborów, przy rekordowych cenach.
W tym pierwszym przypadku jej podaż ogranicza atakowana sankcjami Rosja. W drugim – kluczowe mogÄ… być Chiny, jako istotny importer energii, który zwiÄ™kszy swoje zapotrzebowanie, szczególnie w przypadku osiÄ…gniÄ™cia docelowego poziomu 5.5% wzrostu PKB.
Wyższe koszty gazu to wyższe koszty energii dla gospodarstw domowych i firm. To rodzi dodatkowe ryzyko zatrzymania działalności firm chemicznych czy producentów nawozów, co tylko zaogni inflację.
Pomimo bessy, Indeks Strachu daje odczyty na niskich poziomach, czyli „zwykÅ‚y” rynek niedźwiedzia na Wall Street
Ze wzglÄ™du na strach przed recesjÄ…, spodziewalibyÅ›my siÄ™ raczej wysokich odczytów CBOE Volatility Index (VIX), okreÅ›lanego potocznie Indeksem Strachu. Tymczasem, VIX znajduje siÄ™ znacznie poniżej poprzednich zaÅ‚amaÅ„ rynku i dotychczas nie przebiÅ‚ poziomu 40, uważanego przez część ekonomistów za „granicÄ™ strachu”.
Powód może być dość prozaiczny.
Zwrot w polityce FED-u był oczekiwany od dłuższego czasu, a indeks S&P500, od początku tego roku, konsekwentnie spada. Z tego względu, sytuacja jest zupełnie inna niż podczas kryzysu na rynku nieruchomości w roku 2008, czy choćby w marcu 2020 roku, po wybuchu pandemii.
Aktualne wydarzenia majÄ… bardziej przypominać to, co widzieliÅ›my w latach 2000-2002, po pÄ™kniÄ™ciu baÅ„ki technologicznej, czyli – stałą zmienność cen w trendzie spadkowym.
VIX pozostaje relatywnie spokojny, ponieważ inwestorzy nie uciekajÄ… siÄ™ do panicznego hedge’owania z wykorzystaniem opcji Put. ZupeÅ‚nie inaczej wyglÄ…da sytuacja swapów ryzyka kredytowego CDS, które wyraźnie wzrosÅ‚y od poczÄ…tku roku, sugerujÄ…c podwyższone ryzyko bankructw wÅ›ród przedsiÄ™biorstw.
Podczas piÄ…tkowej sesji, indeks S&P500 zyskaÅ‚ ponad 3%, czyli najwiÄ™cej od maja 2020 roku, ze wzglÄ™du na niższÄ…, oczekiwanÄ… inflacjÄ™ i sugestie FED-u, że powszechny strach przed recesjÄ… może być „przesadzony”.
„Teoretyczna” niewypÅ‚acalność Rosji na zagranicznym rynku dÅ‚ugu
JeÅ›li jesteÅ›my przy temacie bankructw – po raz pierwszy od czasów rewolucji bolszewickiej ponad 100 lat temu, z zobowiÄ…zaÅ„ wobec zagranicznych dÅ‚użników nie wywiÄ…zali siÄ™ Rosjanie.
Co prawda ostatnia niewypłacalność Rosji miała miejsce w 1998 roku, za prezydentury Borysa Jelcyna, jednak dotyczyła 40 miliardów dolarów długu krajowego.
27 maja minął termin płatności odsetek obligacji emitowanych w euro i dolarach, a gdy nie doszło do płatności, rozpoczął się 30-dniowy okres karencji. Ten upłynął dziś w nocy i Rosja, z technicznego punktu widzenia, jest niewypłacalna.
Sytuacja jest jednak o tyle szczególna, że nieustanny dopÅ‚yw pieniÄ™dzy z eksportu energii sprawia, że Rosjanie dysponujÄ… Å›rodkami, które pozwoliÅ‚yby im na spÅ‚atÄ™ zobowiÄ…zaÅ„. SpÅ‚ata ta jest jednak blokowana przez sankcje. StÄ…d oskarżenia o aranżowanie przez zachód „sztucznej niewypÅ‚acalnoÅ›ci Rosji”.
Tak sytuacjÄ™ skomentowaÅ‚ rosyjski minister finansów – Anton SiÅ‚uanow:
Każdy może zadeklarować sobie, co tylko chce […] Ale każdy, kto rozumie, co się dzieje, wie, że nie jest to żadna niewypłacalność […] Jeśli ostatecznie znajdziemy się w punkcie, w którym dojdzie do roszczeń dyplomatycznych, będzie to równoznaczne z zerwaniem więzi dyplomatycznych i wejściem w bezpośredni konflikt. A to postawiłoby nas w innym świecie z zupełnie innymi zasadami. W tym przypadku musielibyśmy zareagować inaczej – i to nie legalnymi kanałami.
Reakcja wierzycieli prawdopodobnie nie bÄ™dzie natychmiastowa. Możliwe, że wiÄ™kszość z nich zdecyduje siÄ™ obserwować przebieg wojny i rozwój wydarzeÅ„, majÄ…c nadziejÄ™ na zÅ‚agodzenie sankcji i otrzymanie należnoÅ›ci. Z resztÄ… – mogÄ… nie mieć innego wyjÅ›cia, ponieważ dochodzenie sprawiedliwoÅ›ci na drodze sÄ…dowej byÅ‚oby w tym przypadku bardzo utrudnione.
Niewypłacalność Kremla jest dziś raczej symboliczna, ponieważ atak na Ukrainę i jego pokłosie w postaci zachodnich sankcji już dawno temu uczyniły go pariasem na arenie międzynarodowej. Mimo tej, wątpliwej renomy, dwucyfrowej inflacji i gróźb ciężkiego kryzysu porównywalnego z tym, który wystąpił w latach dziewięćdziesiątych, wciąż zaskakująco dobrze ma się jednak rosyjska waluta.
Po gwałtownym spadku wartości na początku wojny, Rosyjski Bank Centralny, częściowo ze względu na odcięcie zagranicznej płynności przez sankcje, zdołał odratować rubla i patrząc z perspektywy czasu, był on całkiem niezłą inwestycją. Niezłą do tego stopnia, że część rządu zaczęła narzekać na zbyt silną walutę, która odstrasza ewentualnych importerów rosyjskich dóbr.
Najważniejsze wydarzenia tego tygodnia
Poniedziałek– 27.06
Godzina | Waluta | Wskaźnik | Wartość poprzednia | Konsensus |
02:00 | EUR | ECB Forum on Central Banking |
|
|
14:30 | USD | Durable Goods Orders MoMÂ | 0.4% | 0% |
|
Durable Goods Orders ex Defense MoMÂ | 0.3% | 0.2% | |
|
Durable Goods Orders Ex Transp MoMÂ | 0.3% | 0.3% |
Wtorek – 28.06
Godzina | Waluta | Wskaźnik | Wartość poprzednia | Konsensus |
02:00 | EUR | ECB Forum on Central Banking |
|
|
08:00 | GfK Consumer Confidence | -26 | -27.7 | |
10:00 | Bank Austria Manufacturing PMIÂ | 56.6 | 52.3 | |
14:30 | USD | Goods Trade Balance | -$105.94B | -$122B |
Åšroda – 29.06
Godzina | Waluta | Wskaźnik | Wartość poprzednia | Konsensus |
02:00 | EUR | ECB Forum on Central Banking |
|
|
09:00 |
|
Retail Sales YoYÂ | 1.5% | 0.4% |
|
Retail Sales MoMÂ | 5.3% | -1.2% | |
09:45 | ECB Guindos Speech |
|
|
|
15:00 | USD | Fed Chair Powell Speech |
|
|
GBP | BoE Gov Bailey Speech |
|
|
Czwartek – 30.06
Godzina | Waluta | Wskaźnik | Wartość poprzednia | Konsensus |
08:00 | EUR | Retail Sales MoMÂ | -5.4% | 0.8% |
|
EUR | Retail Sales YoYÂ | -0.4% | 2% |
|
EUR | Unemployment Rate Harmonised | 3% | 3% |
08:45 | EUR | Inflation Rate YoYÂ | 5.2% | 5.5% |
09:55 | EUR | Unemployment Change | -4K | -6K |
EUR | Unemployment Rate | 5% | 5% | |
10:00 | EUR | Unemployment Rate | 8.4% | 8.5% |
EUR | Unemployment Rate | 6.8% | 6.8% | |
11:00 | EUR | Retail Sales YoYÂ | 12.3% | -3.5% |
14:30 | USD | Personal Income MoMÂ | 0.4% | 0.5% |
|
USD | Personal Spending MoMÂ | 0.9% | 0.5% |
|
USD | Jobless Claims 4-week Average |
|
209 |
|
USD | Continuing Jobless Claims | 1315K | 1313K |
|
USD | Initial Jobless Claims | 229K | 227K |
15:30 | EUR | ECB President Lagarde Speech |
|
|
PiÄ…tek – 01.07
Godzina | Waluta | Wskaźnik | Wartość poprzednia | Konsensus |
09:15 | EUR | S&P Global Manufacturing PMIÂ | 53.8 | 52.2 |
09:30 | EUR | Unemployment Rate | 5.7% | 5.8% |
09:45 | EUR | S&P Global Manufacturing PMIÂ | 51.9 | 50.7 |
09:55 | EUR | S&P Global Manufacturing PMIÂ | 54.8 | 52 |
10:00 | EUR | S&P Global Manufacturing PMIÂ | 54.6 | 52 |
EUR | S&P Global Manufacturing PMIÂ | 53.8 | 51.9 | |
10:30 | GBP | S&P Global/CIPS Manufacturing PMIÂ | 54.6 | 53.4 |
11:00 | EUR | Inflation Rate YoYÂ | 8.1% | 8.3% |
EUR | CPIÂ | 116.07 | 116.6 | |
EUR | Inflation Rate YoYÂ | 6.8% | 7.4% | |
15:45 | USD | S&P Global Manufacturing PMI | 57 | 52.4 |
16:00 | USD | ISM Manufacturing PMIÂ | 56.1 | 55 |