Zakazy krótkoterminowej spekulacji wobec spadków na giełdach
Od kilku dni na gieÅ‚dach króluje kolor czerwony – pandemia koronawirusa, ogÅ‚aszane wszem i wobec nakazy kwarantanny oraz zamykanie granic – a przede wszystkim zwiÄ…zane z tym wszystkim wstrzymywanie produkcji i zamieranie miÄ™dzynarodowej wymiany, spowodowaÅ‚y powszechne, dramatyczne spadki kursów akcji.
W jaki sposób zatrzymać panikÄ™ na gieÅ‚dzie, wywoÅ‚anÄ… epidemiÄ…? Niektórzy powiedzÄ…, że najproÅ›ciej – zakazać. Z takiego wniosku wyszedÅ‚ szereg rzÄ…dów, skutkiem czego przez Å›wiatowe gieÅ‚dy przetoczyÅ‚a siÄ™ fala zakazów. Na cel czynniki rzÄ…dowe obraÅ‚y sobie zwÅ‚aszcza transakcje krótkoterminowe. W ich wyniku podmioty spekulacyjne – w dużej mierze wyspecjalizowane w tym instytucje finansowe – grajÄ…ce na ostre spadki, odnotowaÅ‚y szybkie i znaczne zyski. ŹródÅ‚em jednak tychże wysokich zysków byÅ‚y w oczywisty sposób portfele innych graczy, w tym wielu drobniejszych oraz tych indywidualnych, a także np. fundusze zarzÄ…dzajÄ…ce Å›rodkami emerytalnymi. W zwiÄ…zku z tym transakcje krótkiej sprzedaży stanowiÄ… „medialny” i noÅ›ny politycznie temat, a co za tym idzie – szczególnie podatny na interwencje rzÄ…dowe.
W Europie organy regulacyjne dokonały serii ograniczeń na rynku sprzedaży krótkoterminowej. Dotyczy to zwłaszcza Hiszpanii i Włoch, które objęły zakazem takich transakcji listę firm o wysokiej płynności (chodzi o 69 przedsiębiorstw hiszpańskich i 85 włoskich). Nadzór brytyjski zakazał z kolei gry na krótkotrwałe spadki w stosunku do części podmiotów ze wspomnianych krajów południa, a notowanych na giełdzie londyńskiej. Brytyjczycy dodatkowo obniżyli stopę procentową do najniższego historycznego poziomu – wynoszącego 0,25%.
Unijny organ nadzoru finansowego, ESMA, ogłosił wprowadzenie tymczasowego zaostrzenia wymogów w stosunku do graczy spekulacyjnych. W decyzji, która swym oddziaływaniem objąć ma teoretycznie całą UE, nakazuje posiadaczom zapisów krótkoterminowych na akcje obowiązkowe raportowanie, jeśli wartość pozycji, którymi obracają, osiągnie co najmniej 0,1% wartości kapitału w akcjach. Odbiorcą raportów mają być odpowiednie krajowe instytucje nadzorcze.
Najbardziej restrykcyjnie zareagowaÅ‚y wÅ‚adze na półwyspie koreaÅ„skim – rzÄ…d Republiki Korei zamroziÅ‚ wszystkie transakcje krótkoterminowe na najbliższe pół roku (Korei Północnej, z oczywistych wzglÄ™dów, ten problem nie dotyczy – „po pierwsze brak armat”…). WedÅ‚ug rzÄ…du w Seulu, jest to zabezpieczenie na wypadek wybuchu paniki. DodajÄ… one, że jeÅ›li sytuacja siÄ™ unormuje, to zakaz zostanie przedterminowo zniesiony. Nie jest to pierwszy przypadek, gdy koreaÅ„skie organy regulacyjne wychodzÄ… z zaÅ‚ożenia, że nadmiar ostrożnoÅ›ci nie zaszkodzi i zamykajÄ… gieÅ‚dÄ™. Takie same posuniÄ™cie przedsiÄ™wziÄ™to we wrzeÅ›niu 2001, po atakach na WTC i Pentagon, później zaÅ› w czasie kryzysu w 2008 roku.
Podobny zakaz jest także rozważany w Indiach, aczkolwiek jego zakres nie jest jeszcze jasny – wiadomo, że miaÅ‚by dotyczyć przede wszystkim podmiotów o najwiÄ™kszej pÅ‚ynnoÅ›ci. DziaÅ‚ania stymulacyjne (póki co) bez wprowadzania zakazów podjęły instytucje amerykaÅ„skie (FED) i unijne (EBC). Ta pierwsza uruchomiÅ‚a maszyny drukarskie, wypuszczajÄ…c na rynek 500 mld dolarów, zaÅ› w najbliższym czasie wolumen ten ma zostać podwojony. Bank europejski także zamierza doÅ‚ożyć pieniÄ…dze na rynek, w wymiarze 120 mld euro – nie jednak naraz, jak amerykanie, lecz stopniowo do koÅ„ca roku.
Zakazy wywołały głosy krytyki, płynące przede wszystkim ze środowisk finansowych. Wskazuje się przede wszystkim na niewielką skuteczność takich działań w obliczu paniki, której żaden zakaz nie jest w stanie powstrzymać. Pojawiają się jednak także opinie przeciwne tej tezie – a sugerujące, że krytykę słychać głównie z otoczenia zbliżonego do podmiotów, które mogłyby najwięcej zyskać na krótkoterminowej spekulacji
